Πέμπτη 19 Απριλίου 2012

Η ορθογραφία αλλάζει!!!

Κάποτε , ως μαθήτρια, θεωρούσα τον εαυτό μου αρκετά καλό στην ορθογραφία. Θα έλεγα μάλιστα οτι αποτελούσε και το δυνατό μου σημείο.Τώρα , όμως , πολύ συχνά πιάνω τον εαυτό μου αδιάβαστο,καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί κάποιες αλλαγές στο θέμα της ορθογραφίας ορισμένων λέξεων.Αλλαγές που αγνοώ και  σιγά -σιγά ανακαλύπτω. Κάθε ανακάλυψη , βέβαια , έρχεται να ταράξει την παγιωμένη μέσα μου αλήθεια και δεν είναι εύκολο ξαφνικά να περνάς από τη γνώση στην άγνοια.Προσπάθειες χρόνων να ακυρώνονται έτσι;
Σήμερα , προς μεγάλη μου έκπληξη , έμαθα πως θα με αποκαλούσαν ανορθόγραφη ( χαρακτηρισμός που δε θα τον άντεχα) αν έγραφα το ωραιότατο "ξύδι " μας με "υ"και όχι με "ι" , όπως έχει επικρατήσει τελευταία να γράφεται.Γι΄αυτό λοιπόν και εγώ έχω πέσει με τα μούτρα στη μελέτη προσπαθώντας  να καλύψω το χαμένο έδαφος και να απαντήσω σε διλήμματα του τύπου μπίρα ή μπύρα , αβγό ή αυγό , Δραμινός ή Δραμηνός.( δίλημμα που ανέκυψε πρόσφατα ) . Και επειδή δε θέλω να μένουν τα ερωτήματά μου αναπάντητα,παραθέτω ένα σύντομο κατάλογο λέξεων που έχουν υποστεί αλλαγή:( Για να μην μας πιάνουν αδιάβαστους)
  • αβγό, αλίμονο, αλλιώς, ανιψιός, αντικρίζω, Αράχοβα, αφτί
  • βεζίρης,  βρικόλακας, βρόμα, βρόμικος
  • γαβγίζω, γαρίφαλο, γλιτώνω, γόμα, δυόμισι, ζήλια
  • δικλίδα
  • καβγάς, καημένος, καινούριος, καμιά, κόκαλο, κολόνα, κοπέλα, κρεβάτι, κτήριο
  • Λάρισα, λιώνω
  • μακριά, μαντίλι, μόλος, Μοριάς, μπίρα
  • Ναβαρίνο, νιώθω
  • ξίδι,
  • παλικάρι, πρίγκιπας, πιλοτή
  • σάκος, σινάφι, σιντριβάνι, σιρίτι, στάβλος, συμπάθιο
  • τάλιρο, τρελός, τρένο
  • φιντάνι, φλιτζάνι, φτήνια
  • χλομός, χνότο, χρεοκοπία

Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

     To post αυτό αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου με θέμα τις τούρκικες λέξεις που έχουν περάσει στην ελληνική γλώσσα( κυρίως στον προφορικό λόγο ) .Ανάμεσα σε αυτές τις δυο γλώσσες φαίνεται πως έχει υπάρξει αλληλεπίδραση καθώς η τουρκική γλώσσα διαθέτει πληθώρα ελληνικών λέξεων , κυρίως επιστημονικούς όρους.Ενδιαφέρον μου προκάλεσε το παρακάτω άρθρο που αναφέρεται σε αυτό το θέμα. Το παραθέτω αυτούσιο.
 http://users.otenet.gr/~aker/EisagogiTourkiki.htm

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η τουρκική γλώσσα έχει δανειστεί από την Ελληνική πολλές λέξεις, κυρίως επιστημονικούς όρους, μέσω ξένων γλωσσών και ιδίως της Γαλλικής. Η επιλογή της γαλλικής γλώσσας δεν είναι τυχαία. Γιατί αφενός ήταν βασική διεθνής γλώσσα την εποχή που πραγματοποιόταν η τουρκική γλωσσική μεταρρύθμιση μετά την επικράτηση του κεμαλικού καθεστώτος και αφετέρου επειδή η γαλλική εκφορά του λόγου έχει αρκετά κοινά στοιχεία με την τουρκική. Μάλιστα ορισμένες γαλλικές λέξεις εισήλθαν στην τουρκική γλώσσα με την ίδια ακριβώς γαλλική προφορά. Εκτός αυτού του έμμεσου τρόπου, η τουρκική γλώσσα δανείστηκε λέξεις ελληνικές και απευθείας από τη γλώσσα μας, όπως δανειστήκαμε άλλωστε κι εμείς. Είναι γεγονός ότι η γλωσσική μεταρρύθμιση στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια στοχεύει στην κάθαρση της τουρκικής γλώσσας από ξένα στοιχεία, κυρίως αραβικά και περσικά και δευτερευόντως ελληνικά. Γιατί η γλώσσα της εποχής της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν ανάμεικτη με αραβικές και περσικές λέξεις, πολλές από τις οποίες εξακολουθούν να υπάρχουν και στη σύγχρονη τουρκική γλώσσα. Σύμφωνα με τη στατιστική του Ιδρύματος της Τουρκικής Γλώσσας του έτους 1998 υπήρχαν 6455 αραβικές ρίζες, 1361 περσικές, 4702 γαλλικές, 382 ελληνικές και συνολικά 14.392 ξένες γενικώς ρίζες, ενώ οι τουρκικές ήταν 46.301.
Ο κατάλογος που ακολουθεί (θα είναι υπό συνεχή ενημέρωση) είναι η πρώτη συστηματική προσπάθεια, από όσο γνωρίζουμε, συγκέντρωσης των ελληνικών λέξεων που χρησιμοποιούνται από τη σύγχρονη τουρκική γλώσσα. Προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν, βασισμένες σε απαρχαιωμένες και μάλιστα μη τουρκικές πηγές -της οθωμανικής περιόδου ή και των πρώτων ετών μετά την κεμαλική μεταρρύθμιση- σε συνδυασμό με άγνοια της τουρκικής γλώσσας, έχουν πάρα πολλά λάθη. Ορισμένες λέξεις έχουν αλλοιωθεί τόσο πολύ που τελικά καταντούν αγνώριστες. 'Αλλες πάλι έχουν πλέον απορριφθεί ή δεν ανήκουν καν στην τουρκική γλώσσα. Σε ορισμένες τέλος περιπτώσεις γίνονται τέτοιες παρετυμολογίες που μόνο τη θυμηδία προκαλούν του αναγνώστη.
Για κάθε λέξη καταγράφεται η σημασία και η προέλευσή της από την ελληνική γλώσσα, χωρίς να γίνεται λεπτομερής ετυμολογική ανάλυση των ελληνικών λέξεων, αφού σκοπός μας είναι η ετυμολογία των τουρκικών λέξεων κι όχι των ελληνικών. Ωστόσο για κάθε ελληνική λέξη-πηγή αναφέρεται η περίοδος στην οποία ανήκει (π.χ. αρχαία, μεταγενέστερη, μεσαιωνική, νεοελληνική). Στον κατάλογο δεν περιλαμβάνονται λέξεις που έχει δανειστεί η Ελληνική από ξένες γλώσσες, τις οποίες δάνεισε στη συνέχεια στην Τουρκική. Π.χ. λέξεις όπως paçavra (πατσαβούρα), papara, fasarya (φασαρία), funda, gerdel (καρδάρι), ıhlamur (φλαμούρι), kukla, lakerda κ.ά.π., τις οποίες πιστεύεται ότι πήρε η τουρκική γλώσσα από την ελληνική, δεν υπάρχουν στον κατάλογο, εφόσον οι λέξεις αυτές δεν είναι ελληνικές. Μία μόνο εξαίρεση έγινε σε λέξεις της αρχαίας ελληνικής οι οποίες πιθανολογείται ότι είναι δάνεια από ανατολικές γλώσσες. Αυτές τις συμπεριλάβαμε στον κατάλογο ως πηγές τουρκικών λέξεων, επειδή η αρχή τους είναι αβέβαιη ή άγνωστη, σημειώνοντας παράλληλα την πιθανή τους προέλευση. Επίσης συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο λέξεις που κατασκευάστηκαν από ξένους με ελληνικά γλωσσικά στοιχεία, όπως είναι οι ελληνογενείς επιστημονικοί όροι, π.χ. αντιβιοτικός, αγγειογραφία, αντισηπτικός, ανθρωπολογία, ατμόσφαιρα κ.ά.π. Βασικό δηλαδή κριτήριο για τη συγκρότηση του καταλόγου είναι η ελληνικότητα των λέξεων. Διότι είναι παράδοξο, αν όχι παράλογο, να θεωρούμε ορισμένες λέξεις ξένες όταν τις χρησιμοποιούμε εμείς, αλλά να τις θεωρούμε ταυτόχρονα δικές μας όταν τις δανείζουμε σε άλλους! Και τούτο επειδή τάχα τις εντάξαμε στη γλώσσα μας και επιφέραμε ίσως και ορισμένες μορφολογικές και σημασιολογικές αλλαγές. Εκτός από αυτό το παράδοξο, δεν είναι πάντοτε βέβαιο από ποια γλώσσα έγινε ο δανεισμός. Μπορεί μια λέξη κοινή σε μερικές γλώσσες να αποτελεί παράλληλο δάνειο από τρίτη γλώσσα. Π.χ. η ιταλ. λ. salata χρησιμοποιείται ακριβώς με την ίδια μορφή και σημασία και από την ελληνική και από την τουρκική γλώσσα -αλλά και από άλλες γλώσσες. Οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι την δανείστηκαν από την Ιταλική, ενώ εμείς ότι την δανείστηκαν από την Ελληνική! Πολύ πιθανό να είναι παράλληλο δάνειο και των δύο γλωσσών από την Ιταλική. Όπως κι αν έγινε όμως ο δανεισμός, η λέξη δεν άλλαξε ταυτότητα, δεν έγινε ούτε ελληνική ούτε τουρκική. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά τέτοια παραδείγματα λέξεων τις οποίες όταν τις ετυμολογούμε στα δικά μας λεξικά τις θεωρούμε ξένες, ενώ όταν τις βρίσκουμε σε άλλη γλώσσα τις θεωρούμε δικές μας!: π.χ. αλάργα = ιταλ. alla larga = τουρκ. alarga, καμέλια = γαλλ. camélia = τουρκ. kamelya, πορτοκάλι = ιταλ. portogallo = τουρκ. portakal, μανταρίνι = αγγλ. mandarin = ιταλ. mandarino = τουρκ. mandalina, ταράτσα = ιταλ. terrazza = τουρκ. taraça, καπάρο = ιταλ. caparra = τουρκ. kaparo, κορδέλα = ιταλ. cordela = τουρκ. kordele κ.α.π. Επίσης οι Τούρκοι μαζί με τους ελληνογενείς επιστημονικούς όρους -τους οποίους έλαβαν κυρίως από τα Γαλλικά- ανάγουν στην ίδια ή σε άλλη ξένη γλώσσα οποιαδήποτε αρχαία ελληνική λέξη έχουν δανειστεί, για ευνόητους λόγους! Όταν την επιστημονική σκέψη τη συσκοτίζουν εξωεπιστημονικοί και αντιεπιστημονικοί παράγοντες, δεν οπισθοδρομεί μόνο η επιστήμη αλλά κι άλλες πλευρές της ζωής μας.
Τέλος όσον αφορά την προφορά της, η τουρκική γλώσσα τηρεί τη λατινική εκφορά των φθόγγων με ορισμένες όμως εξαιρέσεις. Στον κατάλογο των λέξεων, δίπλα σε κάθε γράμμα του τουρκικού αλφαβήτου παρατίθεται και η προφορά του, ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να συγκρίνει και φωνητικά τις λέξεις των δύο γλωσσών.

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Τούρκικες Λέξεις στα Ν.Ε.

Λάλε , Μοιραίος Έρωτας , Ρώτα την αγάπη είναι μόνο κάποιοι από τους τίτλους των τουρικικών σήριαλ που εσχάτως έχουν κατακλύσει την ελληνική τηλεόραση.Με αφορμή αυτά τα σήριαλ η τούρκικη γλώσσα αρχίζει να γίνεται στον Έλληνα ολοένα και πιο οικεία και  συνειδητοποιεί το πόσες πολλές τούρκικες λέξεις έχουν περάσει στο ελληνικό λεξιλόγιο. Αφενός η Τουρκοκρατία , αφετέρου η ανταλλαγή πληθυσμών μετά τη Μικρασιατική καταστροφή έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση τουρκικών λέξεων στην ελληνική γλώσσα. Παραθέτω ένα σύντομο κατάλογο με τούρκικες λέξεις που χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά:

ΑΛΑΝΙ (αλήτης),
ΑΛΑΝΑ (ανοιχτός χώρος),
ΑΓΑΣ (δεσποτικός-αυταρχικός),
ΑΓΙΑΖΙ (πρωινό ή νυχτερινό κρύο),
ΓΙΑΟΥΡΤΙ (πηγμένο γάλα),
ΚΑΡΠΟΥΖΙ (υδροπέπων),
ΜΕΝΕΞΕΣ (εύοσμο λουλούδι),
ΣΟΥΓΙΑΣ (μαχαιράκι),
ΤΕΝΕΚΕΣ (δοχείο),
ΦΛΙΤΖΑΝΙ (κύπελλο),
ΤΣΕΠΗ (θυλάκιο),
ΤΑΒΑΝΙ (οροφή),
ΤΖΑΚΙ (παραγώνι),
ΚΑΙΚΙ (βάρκα),
ΜΕΛΤΕΜΙ (άνεμος ετησίας),
ΜΑΝΑΒΗΣ (οπωροπώλης),
ΜΠΑΚΑΛΗΣ (παντοπώλης),
ΓΛΕΝΤΙ (διασκέδαση),
ΚΑΒΓΑΣ (φιλονικία),
ΚΕΦΙ (ευδιαθεσία),
ΧΑΤΙΡΙ (χάρη),
ΝΤΕΡΤΙ (καημός),
ΝΤΑΒΑΝΤΟΥΡΙ (σύγχυση),
ΤΣΙΜΠΟΥΚΙ (καπνοσύριγγα),
ΧΑΣΑΠΙΚΟ (κρεοπωλείο),
ΝΤΟΥΛΑΠΙ (ιματιοθήκη),
ΔΕΡΒΕΝΙ (κλεισούρα),
ΜΠΑΙΡΑΚΙ (σημαία),
ΤΣΟΜΠΑΝΗΣ (βοσκός-ποιμένας),
ΓΙΛΕΚΟ (περιθωράκιον),
ΧΑΜΠΑΡΙΑ (αγγελία-νέα),
ΓΙΑΠΙ (οικοδομή),
ΓΙΑΚΑΣ (περιλαίμιο),
ΓΙΑΡΜΑΣ (ροδάκινο),
ΓΙΝΑΤΙ (πείσμα),
ΓΙΟΥΡΟΥΣΙ  (επίθεση),
ΓΚΕΜΙ (χαλινάρι),
ΓΟΥΡΙ (τύχη),
ΓΡΟΥΣΟΥΖΗΣ (κακότυχος),
ΓΚΑΙΝΤΑ (άσκαυλος),
ΕΡΓΕΝΗΣ  (άγαμος),
ΖΑΜΑΝΙΑ (μεγάλο χρονικό διάστημα),
ΖΑΡΖΑΒΑΤΙΚΑ (λαχανικά),
ΖΟΡΙ (δυσκολία),
ΖΟΥΜΠΟΥΛΙ  (υάκινθος),
ΚΑΒΟΥΚΙ (καύκαλο),
ΚΑΒΟΥΡΔΙΖΩ(φρυγανίζω-ξεροψήνω),
ΚΑΖΑΝΙ (λέβητας),
ΚΑΣΜΑΣ (αξίνα-σκαπάνη),
ΚΑΛΕΜΙ (γραφίδα),
ΚΑΛΟΥΠΙ (μήτρα-πρότυπο),
ΚΑΛΠΙΚΟΣ (κίβδηλος),
ΚΑΠΑΚΙ (σκέπασμα- κάλυμμα),
ΚΑΡΑΟΥΛΙ (φρουρά-σκοπιά),
ΚΟΥΒΑΣ (κάδος-αγγείο),
ΝΤΙΠ ΓΙΑ ΝΤΙΠ (ολωσδιόλου),
ΚΑΤΣΙΚΑ  (ερίφι-γίδα),
ΚΕΛΕΠΟΥΡΙ (ανέλπιστο εύρημα),
ΚΙΜΑΣ (ψιλοκομμένο κρέας),
ΚΙΟΣΚΙ (περίπτερο),
ΚΟΛΑΙ (ευκολία-άνεση),
ΚΟΛΑΟΥΖΟΣ (οδηγός),
ΚΟΠΙΤΣΑ (πόρπη),
ΚΟΤΖΑΜ (τεράστιος-πελώριος),
ΚΟΤΣΑΝΙ (μίσχος),
ΚΑΦΑΣΙ (κιβώτιο),
ΚΟΤΣΙ (αστράγαλος),
ΚΟΥΒΑΡΝΤΑΣ (γενναιόδωρος-ανοιχτοχέρης),
ΚΟΥΜΠΑΡΑΣ (δοχείο  χρημάτων),
ΚΟΥΣΟΥΡΙ (ελάττωμα-μειονέκτημα),
ΚΟΥΤΟΥΡΟΥ (ασύνετα-απερίσκεπτα),
ΛΑΓΟΥΜΙ (υπόνομος-οχετός),
ΛΑΠΑΣ (χυλός),
ΛΕΒΕΝΤΗΣ (ανδρείος-ευσταλής),
ΛΕΚΕΣ (κηλίδα),
ΛΕΛΕΚΙ (πελαργός),
ΛΟΥΚΙ (υδροσωλήνας),
ΜΑΓΙΑ (προζύμη-ζυθοζύμη),
ΜΑΓΚΑΛΙ (πύραυνο),
ΜΑΓΚΟΥΦΗΣ (έρημος),
ΜΑΙΝΤΑΝΟΣ (πετροσέλινο-μακεδονίσι),
ΜΑΝΤΖΟΥΝΙ (φάρμακο),
ΜΑΟΥΝΑ (φορτηγίδα),
ΜΑΡΑΖΙ (φθίση),
ΜΑΡΑΦΕΤΙ (μικρό εργαλείο),
ΜΑΣΟΥΡΙ(μικρό ξύλο),
ΜΑΧΑΛΑΣ (συνοικία),
ΜΕΖΕΣ (ορεκτικά),
ΜΕΝΤΕΣΕΣ (στρόφιγγα),
ΜΕΡΑΚΙ (πόθος),
ΜΕΡΕΜΕΤΙ (επισκευή-επιδιόρθωση),
ΜΟΥΣΑΜΑΣ (κερωμένο-αδιάβροχο ύφασμα),
ΜΟΥΣΑΦΙΡΗΣ(φιλοξενούμενος-επισκέπτης),
ΜΠΑΓΙΑΤΙΚΟ (μη νωπό),
ΜΠΑΓΛΑΡΩΝΩ (δένω-φυλακίζω),
ΜΠΑΛΤΑΣ (πελέκι),
ΜΠΑΜΙΑ (ιβίσκος ο εδώδιμος),
ΜΠΑΜΠΑΣ (πατέρας),
ΜΠΑΜΠΑΛΗΣ(ο πολύ γέρος),
ΜΠΑΞΕΣ (περιβόλι-κήπος),
ΜΠΑΡΟΥΤΙ (πυρίτιδα),
ΜΠΑΤΖΑΚΙ (κνήμη-σκέλη),
ΜΠΑΤΖΑΝΑΚΗΣ (σύγαμπρος-συννυφάδα),
ΜΠΑΤΙΡΙΣΑ(πτωχεύω-χρεοκοπώ),
ΜΠΑΧΑΡΙΚΟ (αρωματικό άρτυμα),
ΜΠΕΚΡΗΣ (μέθυσος),
ΜΠΕΛΑΣ(ενόχληση),
ΠΟΥΣΤΗΣ-ΜΠΙΝΕΣ (κίναιδος-ασελγής),
ΜΠΟΓΙΑ (βαφή-χρώμα),
ΜΠΟΓΙΑΤΖΗΣ (ελαιοχρωματιστής)
ΜΠΟΙ (ανάστημα-ύψος),
ΜΠΟΛΙΚΟΣ (άφθονος),
ΜΠΟΣΤΑΝΙ (λαχανόκηπος),
ΜΠΟΣΙΚΟΣ (χαλαρός),
ΜΠΟΥΖΙ (πάγος-ψύχρα),
ΜΠΟΥΛΟΥΚΙ (στίφος-άτακτο πλήθος),
ΜΠΟΥΛΟΥΚΟΣ (καλοθρεμμένος-παχουλός),
ΜΠΟΥΝΤΑΛΑΣ (κουτός-ανόητος),
ΜΠΟΥΝΤΡΟΥΜΙ (φυλακή),
ΜΠΟΥΡΙ (καπνοσωλήνας),
ΜΠΟΡΑ (καταιγίδα)
ΜΠΟΥΤΙ (μηρός),
ΜΠΟΥΧΤΙΣΜΑ (κορεσμός),
ΝΑΖΙ (κάμωμα-φιλαρέσκεια),
ΝΤΑΜΑΡΙ (φλέβα-λατομείο),
ΝΤΑΜΠΛΑΣ (αποπληξία),
ΝΤΑΝΤΑ (παραμάνα-τροφός),
ΝΤΑΡΑΒΕΡΙ (συναλλαγή-αγοραπωλησία),
ΝΤΕΛΑΛΗΣ (διαλαλητής),
ΝΤΕΛΗΣ (παράφρονας),
ΝΤΙΒΑΝΙ (κρεβάτι),
ΝΤΟΥΒΑΡΙ (τοίχος),
ΝΤΟΥΜΑΝΙ (καταχνιά-καπνός),
ΝΤΟΥΝΙΑΣ (κόσμος-ανθρωπότητα),
ΠΑΖΑΡΙ (αγορά-διαπραγμάτευση),
ΠΑΝΤΖΑΡΙ (κοκκινογούλι-τεύτλο),
ΠΑΤΖΟΥΡΙ (παραθυρόφυλλο),
ΠΑΠΟΥΤΣΙ (υπόδημα),
ΠΕΡΒΑΖΙ (πλαίσιο θυρών),
ΠΙΛΑΦΙ (ρύζι),
ΡΑΧΑΤΙ (ησυχία)
ΣΑΚΑΤΗΣ (ανάπηρος),
ΣΑΜΑΤΑΣ (θόρυβος),
ΣΕΝΤΟΥΚΙ (κιβώτιο),
ΣΕΡΤΙΚΟ (τσουχτερό, βαρύ),
ΣΙΝΑΦΙ (συντεχνία, κοινωνική τάξη),
ΣΙΝΤΡΙΒΑΝΙ(πίδακας),
ΣΙΡΟΠΙ (πυκνόρρευστο διάλυμα ζάχαρης),
ΣΑΙΝΙ (ευφυής),
ΡΟΥΣΦΕΤΙ (χαριστική εξυπηρέτηση),
ΣΟΒΑΣ (ασβεστοκονίαμα),
ΣΟΙ (καταγωγή-γένος),
ΣΟΚΑΚΙ (δρόμος),
ΣΟΜΠΑ (θερμάστρα),
ΣΟΥΛΟΥΠΙ (μορφή-σχήμα),
ΤΑΜΠΛΑΣ (αποπληξία-συγκοπή),
ΤΑΠΙ (χωρίς χρήματα),
ΤΑΡΑΜΑΣ (αυγοτάραχο),
ΤΑΣΑΚΙ (σταχτοδοχείο),
ΤΑΧΙΝΙ (αλεσμένο σουσάμι),
ΤΑΨΙ (μαγειρικό σκεύος),
ΤΕΚΕΣ (καταγώγιο),
TΕΜΠΕΛΗΣ (οκνηρός-ακαμάτης),
ΤΕΡΤΙΠΙ (τέχνασμα-απάτη),
ΤΕΦΑΡΙΚΙ (εκλεκτό-αριστούργημα),
ΤΕΦΤΕΡΙ(κατάστιχο),
ΤΖΑΜΙ (υαλοπίνακας-γυαλί),
ΤΣΑΜΠΑ (δωρεάν),
ΤΖΑΝΑΜΠΕΤΗΣ (κακότροπος-δύστροπος),
ΤΟΠΙ (σφαίρα),
ΤΟΥΛΟΥΜΙ (ασκός),
ΤΟΥΛΟΥΜΠΑ (αντλία),
ΤΟΥΜΠΕΚΙ (σιωπή),
ΤΡΑΜΠΑ (ανταλλαγή),
ΤΣΑΙΡΙ (λιβάδι-βοσκοτόπι),
ΤΣΑΚΑΛΙ (θώς),
ΤΣΑΚΙΡΗΣ (γαλανομάτης),
ΤΣΑΚΜΑΚΙ (αναπτήρας),
ΤΣΑΝΤΑ (δερμάτινη θήκη),
ΤΣΑΝΤΙΡΙ (σκηνή),
ΤΣΑΠΑΤΣΟΥΛΗΣ (ανοικοκύρευτος-άτσαλος),
ΤΣΑΡΚΑ (επιδρομή-περιπλάνηση),
ΤΣΑΝΤΙΖΩ (εξοργίζω-προσβάλω),
ΤΣΑΧΠΙΝΗΣ(κατεργάρης-πονηρός),
ΤΣΙΓΚΕΛΙ(αρπάγη-σιδερένιο άγκιστρο),
ΤΣΙΦΟΥΤΗΣ-ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ (φιλάργυρος),
ΤΣΙΡΑΚΙ (ακόλουθος)Η λέξη τσιράκι, στα τουρκικά [τουρκ. çιrak], αναφερόταν αρχικά στον μαθητευόμενο τεχνίτη, δηλ. στον νέο που μάθαινε την τέχνη του κοντά σε κάποιον μεγαλύτερης ηλικίας μάστορα.
Μετά την παραφθορά που υπέστη η λέξη στο πέρας του χρόνου, κατέληξε να περιγράφει το άτομο που προσδοκά σε προσωπικό όφελος, προσκολληθέν σε κάποιον ανώτερο ή έστω ισχυρότερο παράγοντα.,
ΤΣΙΣΑ(ούρα),
ΤΣΙΦΤΗΣ (άψογος-ικανός),
ΤΣΟΥΒΑΛΙ (σακί),
ΤΣΟΥΛΟΥΦΙ (δέσμη μαλλιών),
ΤΖΟΓΛΑΝΙ (νέος)
ΤΣΟΠΑΝΗΣ (βοσκός)
ΦΑΡΑΣΙ (φτυάρι-σκουπιδολόγος),
ΦΑΡΣΙ (τέλεια-άπταιστα),
ΦΥΝΤΑΝΙ(φυτώριο),
ΦΙΣΤΙΚΙ (πιστάκη),
ΦΥΤΙΛΙ (θρυαλλίδα),
ΦΟΥΚΑΡΑΣ (κακομοίρης-άθλιος),
ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ (λεπτοκάρυο-λευτόκαρο),
ΦΡΑΝΤΖΟΛΑ (ψωμί),
XABOYZA(δεξαμενή νερού),
ΧΑΖΙ (ευχαρίστηση),
ΧΑΛΑΛΙΖΩ (συγχωρώ),
ΧΑΛΙ (άθλιο),
ΧΑΛΙ (τάπητας),
ΧΑΛΚΑΣ (κρίκος),
ΧΑΜΑΛΗΣ(αχθοφόρος),
ΧΑΝΙ (πανδοχείο),
ΧΑΠΙ (καταπότι),
ΧΑΡΑΜΙ (άδικα),
ΧΑΡΜΑΝΗΣ (χασισοπότης),
ΧΑΡΤΖΙΛΙΚΙ (μικρό χρηματικό ποσό),
ΧΑΒΑΣ (μουσικός σκοπός)
ΧΑΦΙΕΣ(καταδότης),
ΧΟΥΖΟΥΡΕΜΑ (ανάπαυση),
ΧΟΥΙ (ιδιοτροπία),
ΧΟΥΝΕΡΙ (πάθημα-εξαπάτηση).
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε σε αυτό το link:

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ΠΑΣΧΑ)


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

 1. Συμπληρώστε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που σας δίνεται στην παρένθεση.
-Καμβύσηs στρατεύετο ἐπί  τούς …………………………. (Αἰθίοψ).
-Τοἶς …………………………. (φύλαξ) οὐ προσήκει ὕπνος.
-Ταῖς …………………………. (ἀσπίς) οἱΛακεδαιμόνιοι ὑπέγραφον Λ.
-Μή τρίβε τήν ψυχήν ταῖς …………………………. (φροντίς).
-Βούλομαι ὑμἶν τά …………………………. (ὅνομα) αὐτν ἀναγνναι.
-Ἑκ τοῦ σκότους τὀ φ̋ς καί ἐκ τοῦ …………………………. (φς) τό σκότος.

2. Σχηματίστε ονοματικά σύνολα με τέτοιο τρόπο, ώστε τα ουσιαστικά να συμφωνούν με τα επίθετα (όπως δείχνει και το παράδειγμα).

Σκληροῖς(χάλυψ) _ σκληροῖς χάλυψι
περσικν (τάπης) _ περσικν ………………………….
κυκλοτερν (ἀσπί̋ς _ κυκλοτερν ………………………….
ματαία(ἐλπίς) _ ματαία ………………………….
Χρυσοῦ (στέμμα) _ χρυσοῦ ………………………….

3. Στον πίνακα που ακολουθεί να συμπληρώσετε τα κενά των ουσιαστικών της γ΄ κλίσης .
Ενικός   αριθμός
ὁ τἀπης
ἡ ἀσπίς
ἡ χάρις
ἡ έρις
τό ὅνομα
ὁ φοίνιξ























Πληθυντικός   αριθμός































4.  Να επισημάνεις σε κάθε πρόταση το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση, καθώς και το υποκείμενό τους. 

- Πρέπον στ λέγειν τ' ληθ κα πράττειν τ δίκαια.
- Δίκαιόν στι τν ε πράττοντα μεμνσθαι θεού.
- μολογεται τν πόλιν μν νδοξον εναι.
- Χρ λέγειν τ καίρια.
- ρα στν μς πιέναι.
- Δε τν γλτταν μ προτρέχειν το νο.
- ρμόζει κα μν πασι τος νεωτέροις κοσαι τοτο.
- Καλς χει λέγειν μοί, θηναοι, περ ερήνης τατα.
- Βαρβάρων δ' λληνας ρχειν εκός στιν.
- δοξέ μοι λίαν πόρρω τν κτν εναι.

5. Να επισημάνεις τη δοτική προσωπική σε κάθε πρόταση.

μο νάγκη στ ποισαι τ πρέποντα.
- Καιρός στιν μν βουλεύσασθαι.
- Παρ το πατρς μν προσήκει λόγον λαμβάνειν.
- μν ξεστι εδαίμοσι γενέσθαι.
- δοξεν ατος τος πιόρκους κολάσαι.
- νάγκη στν μν τς τς πόλεως πύλας φυλάττειν.
- Τος σχυρος δυνατόν στιν βρίζειν τος λλους.
- ρα σοι προστατεύειν μο ς ντος γαθο.
- Τος διώταις ξεστι τς δαπάνας συντέμνειν.
- Τος μ παιδευθεσι πρς ρετν ο προσήκει λλων ρχειν

6.Να βρεθούν οι ετερόπτωτοι προσδιορισμοί και   να γράψεις σε ποιά πτώση βρίσκεται.

Top of Form
- Νόμος Λυκούργου τάττει τοτο.
- Ο λόγοι εσ σοι τος ργοις.
- ν ποταμς Κύθνος τ νομα.
- Ατη μοίαν τας δούλαις εχε τν σθτα.
- Κροσος περφέρει πάντων πλούτ.
- Ο ρωες θάνατοί εσι τ κλέος.
- Οδεμία πνο νέμου κούετο.
- Α τν πολέμων κβάσεις δηλοί εσιν.
- Οτος γένετο βελτίων τν ψυχήν.
- Τ ρος θαυμάσιόν στι τ μέγεθος.

7. Στα παρακάτω παραδείγματα να βρεθούν και να χαρακτηριστούν οι ομοιόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί.

-Πολυκράτης , ὁ τῆς Σάμου τύραννος , ἐν πᾶσι τοῖς πράγμασι ηὐτύχει.
-Μίλων , ὁ ἀθλητής , ταῦρον ἀράμενος διά μέσου του σταδίου ἔφερεν.
-Ὁ τῶν Λακεδαιμονίων ναύαρχος , Λύσανδρος ἐπολιόρκει τάς Ἀθήνας , πόλιν μεγίστην.
-Περικλής τούτων ἐγένετο μαθητής , Ἀναξαγόρου και Δάμωνος.
-Δημοσθένης ὁ ἐμός κατήγορος πλεῖστα ἐψεύσατο.

8. Να κλιθούν τα παρακάτω ρήματα σε υποτακτική , ευκτική και  προστακτική στη φωνή και στο χρόνο που βρίσκονται.
ἐθαύμασας, πεπαίδευται, κρύπτομεν, ἐκωλυσάμην, πεφύτευμαι, κεχόρευκα

ΚΑΛΟ   ΠΑΣΧΑ!!!