Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

Η λέξη είχε τη δική της ιστορία!

Συκοφάντης - Συκοφαντία μια τόση δα λεξούλα με τόσο όμως μεγάλη ιστορία.Λοιπόν , από πού να αρχίσω!! Έχουν γραφτεί πολλές εκδοχές για την προέλευση αυτής της λέξης.
Είναι φανερό ότι η λέξη είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις σῦκον + φαίνω /-ομαι (=φανερώνω ) .
Στην αρχαία Αθήνα η συκιά ήταν δέντρο ιερό. Τα σύκα ήταν πρώτα στις προτιμήσεις και φυσικά στην καλλιέργεια.Απαγορευόταν αυστηρά η εξαγωγή τους και υπήρχε τιμωρία σε όποιον εξήγαγε παράνομα.Όσοι κατήγγελλαν ( έναντι αμοιβής ) τους παραβάτες εμπόρους ονομάστηκαν συκοφάντες.
Η δεύτερη εκδοχή σχετίζεται πάλι με την ιδιαίτερη αγάπη που έτρεφαν οι Αθηναίοι για τα σύκα.Υπήρχαν αρκετοί που πήγαιναν στους αγρούς και έβλεπαν αν ωρίμασαν τα σύκα· κι όποιος έφερνε πρώτος την είδηση ότι τα σύκα της χρονιάς είχαν ωριμάσει, αυτός ονομαζόταν αρχικά συκοσκόπος και αργότερα συκοφάντης· και από εκεί μεταφορικά απεκλήθη συκοφάντης όποιος έχωνε τη μύτη του στην ιδιωτική ζωή των άλλων, όπως πριν ανασκάλευε τα κλαδιά της συκιάς για να δει αν ωρίμασε ο καρπός της.
Εκδοχή τρίτη:Συκοφάντης ονομαζόταν ο μηνυτής αυτών που είχαν κλέψει σύκα από ιερές συκιές, αφιερωμένες σε θεούς.
Μια τέταρτη  εκδοχή  είναι ότι συκοφάντες αρχικά ονομάστηκαν εκείνοι που τράνταζαντα κλαδιά ή τον κορμό  της συκιάς για να φανερωθούν τα σύκα που ήταν κρυμμένα στα ψηλά κλαριά και στο πυκνό φύλλωμα, και από εκεί, μεταφορικά, όποιος ανάγκαζε με απειλές τους πλούσιους να του δίνουν χρήματα.
Πέμπτη εκδοχή: Συκοφάντες ονομάζονταν αυτοί που αποκάλυπταν όσους είχαν σύκα κρυμμένα στα ρούχα τους, δηλαδή μια ασήμαντη μικροκλοπή, και κατ’ επέκταση όσους κατέδιδαν ασήμαντες πράξεις και στη συνέχεια έκαναν ψευδείς καταγγελίες.
Την καλύτερη όμως εκδοχή , την πιο πικάκτικη την άφησα για το τέλος.Το σύκο  είχε τη σημασία του γυναικείου (ή και του αντρικού· οι γνώμες διίστανται) γεννητικού μορίου, οπότε αυτό δίνει λαβή σε κάμποσες ακόμα θεωρίες για την ετυμολόγηση του συκοφάντη.Συκοφάντης θα μπορούσε να είναι αυτός που κατάγγελνε μοιχείες και λοιπές ερωτοδουλειές.
 Η συκοφαντία ήταν μια από τις σκοτεινές πλευρές της αθηναικής δημοκρατίας καθώς με ευκολία μερικοί αδίστακτοι Αθηναίοι την είχαν μετατρέψει σε επάγγελμα.Γεγονός που ο Αριστοτέλης αποστρεφόταν και ενώ την αγαπούσε και τη θεωρούσε "παγκάλη " πίσω από αυτήν την ομορφία της έκρυβε μια ασχήμια από τις πιο σιχαμερές και τις πιο ανυπόφορες, χρησιμοιποιώντας στίχους από την Οδύσσεια έκανε δριμύ υπαινιγμό στους συκοφάντες.Ένα είδος που δεν έλειπε δυστυχώς ποτέ , αφού βρίσκονταν οι πρόθυμοι να διαδεχτούν τους προηγούμενους. ( Φιλοσοφικός Λόγος -Γ ΄τάξη Ενιαίου Λυκείου )

Ελπίζω με τόσες εκδοχές για τη σημασία αυτής της λέξης να μην σας μπέρδεψα!Ο καθένας πάντως μπορεί να κρατήσει όποια τον έπεισε περισσότερο!!!
Αρχαία   Γνωμικά   για   τη   συκοφαντία:
*Απ΄ τα άγρια θηρία το χειρότερο δάγκωμα το κάνει ο συκοφάντης , από τα ήμερα ο κόλακας. (Διογένης από τη Σινώπη). 
 
*Το μαχαίρι κόβει , αλλά η συκοφαντία χωρίζει φίλους (Δημόκριτος από Άβδηρα) .   
Μην κακολογείς (ή συκοφαντείς) τους κοντινούς (διπλανούς) σου γιατί διαφορετικά θα ακούσεις πράγματα που θα σε λυπήσουν . (Χίλων από Σπάρτη)

     
Ο Σπαρτιάτης Θεαφίδας ακόνιζε κάποτε το ξίφος του . Κάποιος άλλος τον ρώτησε , αν είναι κοφτερό .
*Πιο κοφτερό και από την συκοφαντία , απάντησε εκείνος.


Κάποιος είπε στον Αίσωπο από Μ. Ασία *Για εσένα λένε τρομερά πράματα* και του τα είπε όλα όσα είχε ακούσει. Ο Αίσωπος απάντησε: *Δολοφόνοι δεν είναι εκείνοι που φτιάχνουν τα μαχαίρια, αλλά εκείνοι που τα χρησιμοποιούν. Έτσι και τώρα: δε με κακολογούν οι συκοφάντες, αλλά εσύ που χρησιμοποιείς τις συκοφαντίες τους.*

4 σχόλια: