Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ - ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ




Ενότητα 1η

Εάν ήταν η Ελένη στην Τροία, θα την παρέδιδαν πίσω στους Έλληνες οι Τρώες, είτε το ήθελε βέβαια ο Αλέξανδρος είτε όχι. Γιατί δεν θα ήταν λοιπόν ο Πρίαμος τόσο παράφρων ούτε και οι υπόλοιποι Τρώες, ώστε να θέλουν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους, τα παιδιά τους και την πόλη τους, για να ζει ο Αλέξανδρος μαζί με την Ελένη. Εάν πράγματι είχαν αυτή τη γνώμη και στα πρώτα χρόνια (ενν. της πολιορκίας), όταν πολλοί βέβαια από τους υπόλοιπους Τρώες χάνονταν, και προπάντων οι γιοι του Πριάμου, κάθε φορά που συγκρούονταν με τους Έλληνες, αυτός, ακόμη κι αν ο ίδιος ζούσε μαζί με την Ελένη, θα την παρέδιδε πίσω στον Μενέλαο, για να απαλλαγούν οι υπήκοοί του από τις συμφορές που τους βρήκαν. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να παραδώσουν την Ελένη ούτε και τους εμπιστεύονταν οι Έλληνες ότι έλεγαν την αλήθεια, σύμφωνα με τη γνώμη μου, επειδή ο θεός σχεδίαζε να καταστήσουν με την ολοκληρωτική τους καταστροφή προφανές στους ανθρώπους αυτή την αρχή, ότι δηλαδή για τα βαριά παραπτώματα είναι μεγάλες και οι τιμωρίες που προέρχονται από τους θεούς.
Γλωσσικά σχόλια
ε: (υποθ. σύνδ.) εάν
ν + δοτ.
πέδοντο ν: δυνητική οριστική (δηλώνει το αντίθετο του πραγματικού)
πέδοντο: αόρ. μ.φ. του ρ. ποδίδωμι (= παραδίδω πίσω)
λλην, -ος,
Τρώς, Τρωός,

κών, κοσα, κόν: εκούσιος, ηθελημένος
κων, κουσα, κον: ακούσιος
γάρ: (αιτ. σύνδ., σε κύρ. πρ.) γιατί
δή: λοιπόν
ο
τω(ς): έτσι – (εδώ) τόσο
γε: βέβαια
φρενοβλαβής, -ές: παράφρων
ο
δέ: ούτε και
βούλομαι + απαρ.: θέλω να
συνοικέω, -
: συγκατοικώ
μάλιστα: υπερθ. του επιρρ. μάλα – μ
λλον – μάλιστα (= πολύ)
συμμίσγω: (εδώ) συγκρούομαι
πόλλυμι: καταστρέφω
να: (τελ. συνδ.) για να
παλλαγεεν: ευκτ. β’ παθ. αορ. του ρ. παλλάττομαι
χω + απαρ.: μπορώ
πιστεύω + δοτ.: εμπιστεύομαι
καταφανής, -ές: προφανής

Ενότητα 2η
Ποιος ήταν ο Λυσίας;
Ήταν ρήτορας του 5ου / 4ου αι. π.Χ., που έζησε για ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στην Αθήνα ως μέτοικος. Λόγω των δημοκρατικών του απόψεων καταδιώκεται μαζί με άλλα μέλη της οικογένειάς του από τους Τριάκοντα τυράννους. Εργάστηκε ως λογογράφος, συνέθετε δηλαδή λόγους που εκφωνούνταν από τους πελάτες του στο δικαστήριο.

Απόδοση περιεχομένου

Ώστε ταιριάζει να θεωρούνται αυτοί πάρα πολύ ευτυχισμένοι, όσοι, αφού κινδύνευσαν για τα πιο σημαντικά και πολύτιμα αγαθά, είχαν αυτό το τέλος, χωρίς να εμπιστευτούν τον εαυτό τους στην τύχη ούτε να περιμένουν τον φυσικό θάνατο, αλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο τρόπο να πεθάνουν. Γιατί κιόλας η μνήμη τους πράγματι παραμένει αγέραστη και η τιμή τους αξιοζήλευτη από την ανθρωπότητα˙ αυτοί πενθούνται βέβαια εξαιτίας της θνητής τους φύσης, ενώ εξυμνούνται σαν να είναι αθάνατοι χάρη στη γενναιότητά τους. Γιατί κιόλας ενταφιάζονται πράγματι δημοσί
δαπάν και καθιερώνονται προς τιμήν τους αγώνες ισχύος και πνεύματος και πλούτου, με την ιδέα ότι αυτοί που έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο αξίζουν να δέχονται τις ίδιες τιμές με τους αθανάτους. Προσωπικά βέβαια τους καλοτυχίζω λοιπόν αυτούς για τον θάνατό τους και τους ζηλεύω και νομίζω ότι μόνοι αυτοί άξιζαν να ζήσουν περισσότερο από τους ανθρώπους, οι οποίοι, αφού έτυχε να έχουν θνητό σώμα, άφησαν πίσω τους αθάνατη μνήμη χάρη στη γενναιότητά τους.

Γλωσσικά σχόλια
προσήκει: (απρ. ρ. + απαρ.) ταιριάζει να
ε
δαίμων, εδαιμον: ευτυχής
γέομαι, -ομαι: θεωρώ
στις - τις - τι: (αναφ. αντ.) όποιος
μέγας – μείζων – μέγιστος
καλός – καλλίων – κάλλιστος
τελευτάω, -
: πεθαίνω
γήρατος, -ον: αγέραστος
διά + αιτ.: αιτία
δημοσί
: (δοτικοφανές επίρρ.) δημοσί δαπάν
ώμη, : δύναμη
ζηλόω, -
: ζηλεύω
ο
ομαι / ομαι: νομίζω
γαθός – κρείττων – κράτιστος
κατέλιπον: β’ αόρ. του ρ. καταλείπω (= αφήνω)


Ενότητα 3η

Εάν μάλιστα νομίζεις ότι, επειδή ο τύραννος έχει περισσότερα αγαθά από τους απλούς πολίτες, γι’ αυτό και χαίρεται περισσότερο από αυτούς, ούτε και αυτό είναι έτσι, Σιμωνίδη. Αλλά όπως ακριβώς οι αθλητές δεν χαίρονται, κάθε φορά που γίνονται ανώτεροι από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν αποδεικνύονται κατώτεροι από τους ανταγωνιστές τους, αυτό τους στενοχωρεί, έτσι και ο τύραννος δεν χαίρεται, όταν φαίνεται να έχει περισσότερα από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν έχει λιγότερα από άλλους τυράννους, αυτό του προκαλεί θλίψη˙ γιατί τους θεωρεί αυτούς ανταγωνιστές του στον πλούτο. Ούτε βέβαια αποκτά ο τύραννος κάτι από όσα επιθυμεί γρηγορότερα από τον απλό πολίτη. Γιατί ο απλός πολίτης επιθυμεί μια οικία ή έναν αγρό ή κάποιον δούλο, ενώ ο τύραννος ή πόλεις ή εδάφη πολλά ή λιμάνια ή ισχυρές ακροπόλεις (…). Αλλά βέβαια δεν θα δεις κιόλας φτωχούς τόσο λίγους απλούς πολίτες όσο πολλούς τυράννους. Γιατί δεν κρίνονται ποσοτικά ούτε τα πολλά ούτε τα λίγα, αλλά με βάση τη χρησιμότητα˙ ώστε αυτά που υπερβαίνουν τα ικανοποιητικά είναι πολλά, ενώ αυτά που υπολείπονται είναι λίγα. Για τον τύραννο τα πολλαπλάσια επαρκούν λιγότερο για τα απαραίτητα έξοδα απ’ ό,τι (συμβαίνει) με τον απλό πολίτη.

Γλωσσικά σχόλια
οἴομαι –οἶμαι =νομίζω , θεωρώ
πλείω = επίθετο συγκρ. βαθμού αιτ. πληθ. του επιθ. ὁ πολύς ,ἡ πολλή . τό πολύ

Ενότητα 4η
Άραγε μπορεί λοιπόν να μας είναι αρκετό, εάν κατοικούμε την πόλη με ασφάλεια και αποκτήσουμε περισσότερα βιωτικά αγαθά και έχουμε ομόνοια μεταξύ μας και χαίρουμε εκτίμησης μεταξύ των Ελλήνων; Γιατί προσωπικά βέβαια θεωρώ ότι, αν γίνουν αυτά, θα έχει απόλυτη ευημερία η πόλη. Ο πόλεμος λοιπόν μας στέρησε όλα ανεξαιρέτως τα αγαθά που έχουν προαναφερθεί. Γιατί κιόλας μας κατέστησε φτωχότερους και μας ανάγκασε να υπομένουμε πολλούς κινδύνους και μας έχει συκοφαντήσει στους Έλληνες και μας υπέβαλε σε κάθε είδους ταλαιπωρία. Κι αν κάνουμε ειρήνη, (…) θα κατοικήσουμε την πόλη με μεγάλη ασφάλεια, αφού απαλλαγούμε από πολέμους και κινδύνους και τη διχόνοια, (…) και κάθε μέρα θα γινόμαστε πιο εύποροι, (…) καλλιεργώντας τη γη χωρίς φόβο και πλέοντας στη θάλασσα και ασχολούμενοι με τα λοιπά επαγγέλματα, τα οποία τώρα έχουν εκλείψει εξαιτίας του πολέμου. Και θα δούμε την πόλη να αποκτά διπλάσια βέβαια έσοδα απ’ ό,τι τώρα, να πλημμυρίζει από εμπόρους και ξένους και μετοίκους, από τους οποίους τώρα έχει ερημωθεί. Και το σημαντικότερο˙ θα έχουμε όλους τους λαούς συμμάχους, όχι με τη βία αλλά με την πειθώ.

Γλωσσικά σχόλια
ἇρα ( ερωτηματικό ) =άραγε
εξαρκέσειεν ἄν ( δυνητ. Ευκτ. αορ. Του απρος. Ρήματος  ἐξάρκει ) =θα ήταν αρκετό
Ενότητα 6η

Όλοι οι άνθρωποι οφείλουν να ασχολούνται με τη μουσική, και οι Αρκάδες έχουν επιπλέον ανάγκη (ενν. να κάνουν κάτι τέτοιο). (…) Γιατί μόνο στους Αρκάδες πρώτα βέβαια τα παιδιά συνηθίζουν να τραγουδούν από τη νηπιακή ηλικία σύμφωνα με τους μουσικούς ρυθμούς τους ύμνους και τους παιάνες, με τους οποίους ο καθένας κατά τα πατροπαράδοτα (ενν. έθιμα) υμνεί τους ντόπιους ήρωες και θεούς˙ και μετά από αυτά με έντονη την τάση ανταγωνισμού χορεύουν κάθε χρόνο με τη συνοδεία των αυλητών του Διονύσου στα θέατρα. (…) Και για τα άλλα μαθήματα δεν θεωρούν καθόλου ντροπή να παραδεχθούν ότι δεν γνωρίζουν κάτι, ενώ βέβαια το τραγούδι ούτε μπορούν να δεχθούν ότι δεν το γνωρίζουν, επειδή υποχρεωτικά όλοι το μαθαίνουν, ούτε, εάν το ομολογήσουν, μπορούν να απαλλαγούν, επειδή πιστεύεται ότι είναι ένα από τα ζητήματα που προκαλούν ντροπή σ’ αυτούς. (…) Και αυτά μου φαίνεται ότι οι παλιοί δεν τα θέσπισαν για να καλλιεργήσουν την τρυφή και την επίδειξη πλούτου, αλλά παρατηρώντας τον μόχθο του καθενός και συνοπτικά τον κόπο και τη σκληρότητα της ζωής, παρατηρώντας από την άλλη την αυστηρότητα των ηθών, η οποία προκύπτει ως επακόλουθο εξαιτίας του ψύχους και της τραχύτητας του περιβάλλοντος που επικρατεί κατά το μεγαλύτερο μέρος στις περιοχές εκείνες.

Γλωσσικά σχόλια
ἀσκῶ =ασκώ , ασχολούμαι


Ενότητα 7η

Κι όμως και ο Αρχιμήδης που ήταν συγγενής και φίλος του βασιλιά Ιέρωνα, έγραψε ότι κατά τη γνώμη του είναι δυνατό να κινήσει η ορισμένη δύναμη το ορισμένο βάρος και καυχώμενος σαν μικρό παιδί (…) είπε ότι κατά τη γνώμη του, εάν είχε άλλη γη, θα την κινούσε, πηγαίνοντας εκεί. Και όταν απόρησε ο Ιέρωνας και του ζήτησε να θέσει σε εφαρμογή τη θεωρία του και να αποδείξει ότι κάτι μεγάλο κινείται από μικρή δύναμη, αφού αυτός έβαλε πολλούς ανθρώπους και το συνηθισμένο φορτίο μέσα σε βασιλικό φορτηγό πλοίο που έχει τρία κατάρτια και σύρθηκε στη στεριά με μεγάλο κόπο και πολλά χέρια, καθισμένος ο ίδιος μακριά, χωρίς πολλή βιασύνη αλλά ήρεμα, μετακινώντας με το χέρι του την άκρη του σχοινιού από ένα σύστημα τροχαλιών, ομαλά και χωρίς δυσκολία, το τράβηξε προς το μέρος του, ακριβώς σαν να διέσχιζε (ενν. το πλοίο) τη θάλασσα. Εξεπλάγη λοιπόν ο βασιλιάς και, αφού κατανόησε τις δυνατότητες του ευρήματος, έπεισε τον Αρχιμήδη να κατασκευάσει γι’ αυτόν άλλες μηχανές για περιπτώσεις αμυντικού πολέμου και άλλες για επιθετικό πόλεμο για κάθε μορφή πολιορκίας. Αυτές δεν τις χρησιμοποίησε βέβαια ο ίδιος, αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του χωρίς πόλεμο και γεμάτο απολαύσεις –τότε όμως υπήρχε στους Συρακούσιους ο κατάλληλος εξοπλισμός για την περίπτωση ανάγκης και με τον εξοπλισμό ο δημιουργός του.
Γλωσσικά σχόλια
μέντοι =βέβαια , όμως

Ενότητα 8η

Λέγεται βέβαια ότι στη Σικελία (γιατί αν και είναι κάπως πιο κοντά στο παραμύθι, θα είναι ταιριαστό όμως και για εσάς όλους ανεξαιρέτως τους νεότερους να το ακούσετε) δημιουργήθηκε από την Αίτνα ένα ρεύμα λάβας. Και ισχυρίζονται ότι αυτό έρρεε προς τη λοιπή περιοχή και μάλιστα προς κάποια πόλη από αυτές που κατοικούνταν εκεί. (Λένε) ότι οι υπόλοιποι από την μια όρμησαν να φύγουν, αναζητώντας τη δική τους σωτηρία, κάποιος όμως από τους νεότερους, επειδή έβλεπε ότι ο πατέρας του ήταν ηλικιωμένος και δεν μπορούσε να ξεφύγει, αλλά παγιδεύτηκε μέσα, αφού τον σήκωσε, προσπάθησε να τον μεταφέρει. Και επειδή αυξήθηκε το φορτίο του, νομίζω, και ο ίδιος αποκλείστηκε. Γι’ αυτό λοιπόν και αξίζει να προσέξουμε τη θεϊκή δράση, ότι δηλαδή ευνοεί τους καλούς ανθρώπους. Γιατί λέγεται ότι η φωτιά έρρευσε κυκλικά γύρω από εκείνον τον τόπο και ότι αυτοί μόνο σώθηκαν, από τους οποίους μάλιστα η περιοχή ακόμη και τώρα ονομάζεται ο χώρος των ευσεβών. Λέγεται αντίθετα ότι εκείνοι που επιχείρησαν να διαφύγουν γρήγορα και εγκατέλειψαν τους γονείς τους όλοι ανεξαιρέτως χάθηκαν.

Γλωσσικά σχόλια
γοῦν = πράγματι , λοιπόν
ὁρμῆσαι ( απαρ. αορ. Του ρ. ὁρμάω-ῶ) = τράπηκαν σε φυγή


Ενότητα 9η

Εάν, ενώ πρόκειται να αποδράσουμε αποδώ είτε όπως πρέπει να ονομαστεί η πράξη μας, έρθουν οι νόμοι και οι άρχοντες σταθούν μπροστά μας και ρωτήσουν˙ «Πες μου, Σωκράτη, τι έχεις στον νου σου να κάνεις; Κάτι άλλο ή με αυτή την πράξη που επιχειρείς σκέφτεσαι να καταστρέψεις κι εμάς τους νόμους και όλη την πόλη όσο περνά από το χέρι σου; Ή σου φαίνεται ότι είναι δυνατόν ακόμη εκείνη η πόλη να υπάρχει και να μην έχει καταλυθεί, στην οποία οι δίκες που έγιναν δεν έχουν καμιά ισχύ, αλλά ακυρώνονται από τους απλούς πολίτες και διαλύονται;» Τι θα απαντήσουμε, Κρίτωνα, σ’ αυτά και σε άλλα παρόμοια; Γιατί πολλά μπορεί κανείς ενδεχομένως να πει, και ιδιαίτερα ένας ρήτορας, γι’ αυτόν τον νόμο που κινδυνεύει να ανατραπεί, ο οποίος ορίζει να είναι έγκυρες οι δίκες που έχουν περαιωθεί. Ή θα απαντήσουμε σ’ αυτούς ότι «Επειδή μας αδικούσε η πόλη και δεν εξέδωσε σωστή απόφαση στη δίκη;» Αυτά θα πούμε ή τι άλλο;

Γλωσσικά σχόλια
Εἴθ΄=εἴτε
ἔχω + απαρ. = μπορώ
ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου