Η ιδέα γι ΄αυτό το post προέκυψε ύστερα από μια συζήτηση με θέμα , τί άλλο , την πολιτική και τους πολιτικούς. Θυμάμαι , χαρακτηριστικά, πως το συμπέρασμα στο οποίο καταλήξαμε ήταν ότι οι πολιτικοί δεν έχουν ίχνος τσίπας πάνω τους.Να, λοιπόν , μια ωραιότατη λέξη που με προκαλεί να τη σχολιάσω.
Και ως γνήσια φιλόλογος δεν μπορώ παρά να αναφερθώ και πάλι στους αμίμητους αρχαίους μας,που μπορεί να μη χρησιμοποιούσαν την ίδια λέξη, το αίσθημα όμως της ντροπής που δηλώνει αυτή η λέξη το απέδιδαν περίφημα με τη λέξη αἰδώς!!!Κατ΄εντολή του Δία , ο Ερμής προσέφερε στο ανθρώπινο γένος δυο πολύτιμα δωρά προκειμένου να συγκροτήσουν κοινωνία, την αἰδώ και τη δίκη.Η αἰδώς ταυτίζεται με τη ντροπή, την ταπείνωση που νιώθει ένας άνθρωπος όταν συμπεριφέρεται με τρόπο που αντιβαίνει στους άγραφους αλλά και σε γραπτούς νόμους.Μάλλον, αυτά τα δώρα με το πέρασμα τόσων χρόνων έχασαν την αίγλη τους και η αναισχυντία και η αδικία πήραν τη θέση τους.
Η τσίπα χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει τη ντροπή , τη συστολή , την έλλειψη ηθικών ερεισμάτων. Κυριολεκτικά σημαίνει πέτσα, αλλά εναλλακτικά αναφέρεται και στην παχιά κρούστα των γαλακτοκομικών προϊόντων.
τσίπα (η) ουσ, [<μσν. τσίπα (= πέπλος, τσεμπέρι)] λεπτός υμένας, λιπώδης υμένας που περιβάλλει τα σπλάχνα ζώου, σκέπη | κρούστα στην επιφάνεια υγρών || (μτφ.) ντροπή, συστολή: φρ. δεν έχει τσίπα, είναι αδιάντροπος, ξετσίπωτος.
Αγνώστου ετύμου. Άλλοι θεωρούν ότι είναι, πιθανόν, σλαβικής προέλευσης (tsipa), ενώ άλλοι το συνδέουν με το μεσαιωνικό τσεμπέρι (στη Λευκάδα τσίπα είναι το μαύρο ή το καφέ κεφαλομάντηλο των γυναικών), ή με τη σίφα του Ησύχιου (υμένες που καλύπτουν το πρόσωπο του εμβρύου). Στην ποντιακή διάλεκτο “τσίπα” σημαίνει ομφαλός.
Κλείνοντας θα αναφερθώ στην πολύ γνωστη φράση "Ψάχνω να βρω άνθρωπο" που είπε ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης όταν τον ρώτησαν γιατί μέρα μεσημέρι γυρνούσε στην αγορά με αναμμένο το φανάρι.Και εμεις ,λοιπόν, σήμερα πρέπει να ανάψουμε πολλά φανάρια για να βρούμε λίγη τσίπα!!!!!
Και ως γνήσια φιλόλογος δεν μπορώ παρά να αναφερθώ και πάλι στους αμίμητους αρχαίους μας,που μπορεί να μη χρησιμοποιούσαν την ίδια λέξη, το αίσθημα όμως της ντροπής που δηλώνει αυτή η λέξη το απέδιδαν περίφημα με τη λέξη αἰδώς!!!Κατ΄εντολή του Δία , ο Ερμής προσέφερε στο ανθρώπινο γένος δυο πολύτιμα δωρά προκειμένου να συγκροτήσουν κοινωνία, την αἰδώ και τη δίκη.Η αἰδώς ταυτίζεται με τη ντροπή, την ταπείνωση που νιώθει ένας άνθρωπος όταν συμπεριφέρεται με τρόπο που αντιβαίνει στους άγραφους αλλά και σε γραπτούς νόμους.Μάλλον, αυτά τα δώρα με το πέρασμα τόσων χρόνων έχασαν την αίγλη τους και η αναισχυντία και η αδικία πήραν τη θέση τους.
Η τσίπα χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει τη ντροπή , τη συστολή , την έλλειψη ηθικών ερεισμάτων. Κυριολεκτικά σημαίνει πέτσα, αλλά εναλλακτικά αναφέρεται και στην παχιά κρούστα των γαλακτοκομικών προϊόντων.
τσίπα (η) ουσ, [<μσν. τσίπα (= πέπλος, τσεμπέρι)] λεπτός υμένας, λιπώδης υμένας που περιβάλλει τα σπλάχνα ζώου, σκέπη | κρούστα στην επιφάνεια υγρών || (μτφ.) ντροπή, συστολή: φρ. δεν έχει τσίπα, είναι αδιάντροπος, ξετσίπωτος.
Αγνώστου ετύμου. Άλλοι θεωρούν ότι είναι, πιθανόν, σλαβικής προέλευσης (tsipa), ενώ άλλοι το συνδέουν με το μεσαιωνικό τσεμπέρι (στη Λευκάδα τσίπα είναι το μαύρο ή το καφέ κεφαλομάντηλο των γυναικών), ή με τη σίφα του Ησύχιου (υμένες που καλύπτουν το πρόσωπο του εμβρύου). Στην ποντιακή διάλεκτο “τσίπα” σημαίνει ομφαλός.
Κλείνοντας θα αναφερθώ στην πολύ γνωστη φράση "Ψάχνω να βρω άνθρωπο" που είπε ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης όταν τον ρώτησαν γιατί μέρα μεσημέρι γυρνούσε στην αγορά με αναμμένο το φανάρι.Και εμεις ,λοιπόν, σήμερα πρέπει να ανάψουμε πολλά φανάρια για να βρούμε λίγη τσίπα!!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου