Πολλοί μαθητές, κυρίως του Γυμνασίου , διατυπώνουν επανειλημμένα το ερώτημα - απορία "Μα , για ποιό λόγο μαθαίνουμε αρχαία ελληνικά;Υπάρχει περίπτωση να τα μιλήσουμε;" Έτυχε , μάλιστα , να πέσει στην αντίληψή μου και προφίλ στο facebook με την ονομασία "Γιατί να μάθω αρχαία , αφού δε θα τα χρησιμοποιήσω ποτε;" Σε αυτή τη μόνιμα επαναλαμβανόμενη απορία έχω να απαντήσω πως ΉΔΗ τα μιλάμε και τα χρησιμοποιούμε κατά κόρον στις καθημερινές μας συναναστροφές, πολλές φορές χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε, καθώς εχουν ενσωματωθεί αρχαίες λέξεις στο νεοελληνικό λεξιλόγιο.
Η Νέα Ελληνική Γλώσσα , καθώς αποτελεί συνέχεια της Αρχαίας , είναι γεμάτη λέξεις και φράσεις προερχόμενες από την Αρχαία και την Κοινή Ελληνιστική. Η παρακάτω λίστα είναι , νομίζω , ενδεικτική αυτής της συγγένειας και συνέχειας. Σίγουρα , πλην ελαχίστων εξαιρέσεων , οι παρακάτω λέξεις και εκφράσεις είναι ιδιαίτερα οικείες στον έλληνα ομιλητή.
http://www.scribd.com/doc/32112196/%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%9B%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CE%9B%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CF%89%CE%BD-%CE%A6%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD-%CE%A4%CE%B7%CF%82-%CE%9D%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82
«Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα» (Γ. Σεφέρης).
Η Νέα Ελληνική Γλώσσα , καθώς αποτελεί συνέχεια της Αρχαίας , είναι γεμάτη λέξεις και φράσεις προερχόμενες από την Αρχαία και την Κοινή Ελληνιστική. Η παρακάτω λίστα είναι , νομίζω , ενδεικτική αυτής της συγγένειας και συνέχειας. Σίγουρα , πλην ελαχίστων εξαιρέσεων , οι παρακάτω λέξεις και εκφράσεις είναι ιδιαίτερα οικείες στον έλληνα ομιλητή.
- ἀβρόχοις ποσί > με στεγνά πόδια , μεταφορικά: χωρίς κόπο
- ἄγομαι και φέρομαι > είμαι έρμαιο στα χέρια κάποιου
- ἄκουσον , ἄκουσον > Τί θράσος ! Τί αναίδεια!
- ἄκρον ἄωτον > αποκορύφωμα
- ἅμ ΄ἔπος , ἅμ ΄ἔργον > μόλις το είπε το έκανε
- ἀνάγκα και θεοί πείθονται > στην ανάγκη υποκύπτουν ακόμα και οι θεοί
- ἀνέκαθεν > πάντοτε
- ἀνευ προηγουμένου > χωρίς προηγούμενο
- ἄνω ποταμών > μτφρ. παράλογος
- ἅπαξ δια παντός > μια για πάντα
- ἀπέχω παρασάγγας > απέχω πάρα πολύ
- ἀποδιοπομπαίος τράγος > μτφρ. το εξιλαστήριο θύμα
- ἀπολωλός πρόβατον > παραστρατημένος
- ἀπό μηχανῆς θεός > μεταφ.:άνθρωπος ή μέσο που παρουσιάζεται απροσδόκητα και δίνει λύσεις
- ἀπορῶ και ἐξίσταμαι > τα έχω χαμένα , νιώθω έκπληξη
- ἆρον ἆρον > μεταφ. γρήγορα , βιαστικά
- ἅς ὀψετε > φταίει ( ο , η )
- ἄσωτος υιός > μεταφ. έκλυτος , διεφθαρμένος άνθρωπος
- αὐθορεί και παραχρῆμα > αμέσως
- βίος ἀβίωτος > ανυπόφορη ζωή
- γαῖα πυρί μειχθήτω > «Εμού θανόντος γαία πυρί μειχθήτω» (Πανάρκης ο αινιγματοποιός, περί το 450 π.Χ). Έτσι λέμε όταν θέλουμε να δηλώσουμε την απόλυτη αδιαφορία για τις όποιες συνέπειες μιας πράξης μας
- γνῶθι σαυτόν> να κατακτήσεις την αυτογνωσία
- δαμόκλειος σπάθη > παροιμιώδης φράση για επαπειλούμενο κίνδυνο
- δια πυρός και σιδήρου > μεταφ. με κάθε μεσο
- δοῦναι και λαβεῖν > μεταφ. δοσοληψίες
- εἴθισται > είναι συνηθισμένο , συνηθίζεται
- εἰρήσθω ἐν παρόδῳ > ας ειπωθεί παρεμπιπτόντως
- ἐκ γενετῆς > από τη στιγμή της γέννησης
- ἐκ πρώτης ὄψεως > από την πρωτη ματιά
- εκ τοῦ σύνεγγυς > από κοντα
- ἐκ των προτέρων ( ὑστέρων ) > από πριν , έπειτα
- εἰς το ἐπανιδεῖν > τα ξαναλέμε ( χαιρετισμος )
- ἐν βρασμῳ ψυχῆς > σε στιγμή μεγάλης ψυχικής ταραχής , σύγχυσης
- ἐν μέρει >
- ἐν πάσῃ περιπτώσει > σε κάθε περιπτωση , τέλος πάντων
- ἐν ῥιπῆ ὀφθαλμοῦ > γρήγορα
- ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων > από παιδί , από νήπιο
- ἰδίοις ὄμμασι > με τα ίδια μου τα μάτια
- καλῶς ἐχόντων τῶν πραγμάτων > αν η κατασταση είναι καλη
- κεκλεισμένων τῶν θυρῶν >
- κεραυνός ἐν αἰθρία > ξαφνικά
- μέτρον ἀριστον > μετριοπάθεια . αποφυγή των άκρων
- μηδένα προ τοῦ τέλος μακάριζε > να μην καλοτυχίζεις κανεναν πριν δεις την κατάληξη του , το τέλος του
- μή μου ἀπτου > μιγιάγγιχτος, πολύ ευαίσθητος
- ὅ γέγονε γέγονε > ότι έγινε , έγινε
- πάταξον μεν , ἄκουσον δε > χτύπησε με αλλά άκουσε με
- πόθεν ἔσχες > από πού βρήκες τα κεφάλαια για την απόκτηση του τάδε ή του δείνα περιουσιακού στοιχείου
- σύν τοῖς ἄλλοις > επιπλέον
- τ΄ἀγαθά κόποις κτῶνται > τα αγαθά τα αποκτάς με κόπο
- τοῖς μετρητοῖς > μετρητά
- ὑπεράνω πάσης ὑποψίας > κάποιος που δεν τον κινεί υποψίες
- φερ'εἰπεῖν > π.χ.
- ὡς δια μαγείας > με μαγικό τρόπο
http://www.scribd.com/doc/32112196/%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%9B%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CE%9B%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CF%89%CE%BD-%CE%A6%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD-%CE%A4%CE%B7%CF%82-%CE%9D%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82
«Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα» (Γ. Σεφέρης).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου